කාල යන්ත්‍රය සහ භෞතිකවාදියෝ

ඔන්න ඉතින් අපේ හේතුවාදී, භෞතිකවාදී අති පණ්ඩිත මල්ලිලා දෙන්නෙකුට දවසක් හම්බුණාලු කාල යන්ත්‍රයක් (Time Machine). නොදන්න අයට දැන ගන්නයි කියන්නෙ, හේතුවාදීන් කියන්නේ භෞතික පැහැදිලි කිරීමක් කරන්න බැරි, විද්‍යාත්මක උපකරණවලට අහුවෙන්නෙ නැති සේරම මිත්‍යාවන් කියලා ෂුවර් පිටම කියන මහා ප්‍රාඥයෝ නේ. එයාල ගැන තවත් කියනවනම් එයාලගෙ අසාමාන්‍ය බුද්ධි මට්ටමට (අයින්ස්ටයිනුත් පරාදයි!) ඔය ආගම් වගේ සිල්ලර කෑලි ගෝචර වෙන්නේ නැති නිසා එයාල නිර්-ආගමික යි (හරි ආඩම්බරෙන් ඒ බව කියන්නෙ).

කාල යන්ත්‍රය(Time Machine) කිව්වෙ අතීතයට, අනාගතයට කාලය, අවකාශය හරහා තරණය කරන්න පුළුවන් මැෂිමකටනේ. තමන්ට යන්න ඕන කාලය ක්‍රි.ව. වලින් හරි ක්‍රි.පූ. වලින් හරි සෙට් කරල, ප්‍රාධූර්භූත වෙන්න ඕන රටත් සෙට් කරල 'ඕකේ' කරන්න විතරයි තියෙන්නේ. 

ඉතින් අපේ ගොයියො දෙන්න වැඩර්ල වගේ සෙට් කළා ක්‍රි.ව. 1687. රට විදියට එංගලන්තය සිලෙක්ට් කලා. පොෂ් රටනෙ. එබුව රතු පාටට දිලිසි දිලිසි තිබුණ 'OK' රතු බට්න් එක. 

පොඩි අවුලක් වුනානේ. මැෂින් එකේ සුළු කාර්මික දෝෂයක් තිබුන නිසාත්, සීට් බෙල්ට් නොදා හිටපු නිසාත් මේක වේගෙන් කැරකෙනකොට අපේ ප්‍රාඥයො දෙන්නගෙ විශාල ඔලු දෙක හැප්පුනා මැෂිමෙ යකඩ බිත්තියක. හරි වැඩේ තමයි, දුමින්ද සිල්වට වෙඩි වැදුන වගේ මතකය, නූතන දැනුම් සම්භාරයත් එක්කම ඉරේස් වෙලා ගියානෙ මේ දෙන්නගෙම. 

ඔන්න දැන් මැෂිම කැරකිල ඉවරවෙලා නතරවෙලා. ඩබල ඇහැ ඇරලා බලනකොට ඇපල් වත්තක් මැද. කොන්ඩෙ වවාගත්ත ටිකක් පිස්සු වගේ ලුක් එකක් තියෙන පොරක් ගල් බංකුවක් උඩට වෙලා පොතක් බලනව. අපේ පොරවල් දැන් හැංගිලා බලන් ඉන්නව.

වැඩි වෙලාවක් යන්න උනේ නෑ, "තහ්" ගාල කොන්ඩෙ වවාගත්ත පොරගෙ ඔලුවට වැටෙනව ගෙඩියක්. ඇපලක්.

"හොඳ වෙලාවට ගහ පොල් ගහක් නොවුනෙ!" අපේ මලයෙකුට කියවුනා.

දැන් පොර (කොණ්ඩෙ වවාගත්තු ඩයල් එක) අහස පොළොව ගැටගහන්න කල්පනා කරනව. මේ අතරෙ අපේ බුවාල මිනිහට කිට්ටු කළා.

"ඔයාල කවුද? මම සර් අයිසෙක් නිවුටන්."

"හඳුනාගැනීම සතුටක් අයිසෙ නිවුටන්" 

(අපි මිනිස්සුන්ට ඔය 'සර්', 'ඩොක්ටර්', 'ප්‍රොෆෙසර්' වගේ කැටයම් දාන්නෙ නෑනෙ නම මුළට. එතකොට උන් ලොකු වෙනව. ඒ නිසා කෙළින්ම නම කියල කතා කරනව. මිනිස්සු කවුරුත් එකයි. කෙළින්ම බෝක්කුවක් උඩ ජොයින්ට් එකක් දාන රස්තියාදුකාරයයි, ප්‍රොෆෙසර් කාරයයි ඔය ඔක්කොම එකයි. මොකද දෙන්නගෙම තියෙන්නෙ එකම රතු ලේ නෙ. ආයෙ මොකටද එකෙක් විතරක් ලොකු කරන්නෙ.)

"ඔයාල හොඳ වෙලාවට ආවෙ. මම මේ දැන් විශිෂ්ට නිගමනයකට ආවා. මම හොයාගත්ත මේ ඇපල් ගෙඩිය බිම වැටෙන්න හේතුව."

"හේතුව? මොකද්ද?"

"ගුරුත්වාකර්ෂණ බලය."

"කෝ කොහෙද එහෙම එකක් තියෙන්නෙ. අපිටනම් පේන්නෙ නෑ. මොන උපකරණෙටද ඕක අහුවෙන්නෙ?"

"ඒක අදෘෂ්‍යමානයි. හොඳයි මම ඔප්පු කරන්නම්. සෛධාන්තිකව. ඒකට මාස කීපයක් යයි. හොඳයි, එහෙනම් කියන්න බලන්න ඔයාල හිතන හේතුව ඒ ඇපල් ගෙඩිය බිම වැටුන."

නක්කල් හිනාවක් කට කොනකට නගාගත් අපේ බුවා,

"අපිනම් ඔය අදෘෂ්‍යමාන බලවේග විශ්වාස කරන්නේ නෑ. ඕව පට්ටපල් බොරු. මිථ්‍යාවන් පස්සෙ දුවන්න එපා සහෝදරයා. හේතුව නේද? හේතුව තමයි ඒ ගෙඩිය නටුවෙන් ගිලිහිච්ච එක. නැට්ට කැඩුන්නැත්තන් ඒක තාම ගහේ!. හොඳයි නැද්ද?"

නිවුටන් කාරයා ඉංගිරිසියෙන් කුණුහරුප දෙකක් කියලා අන්තිමට මෙහෙමත් කිවුවා:

"දුප්: පරයෝ මගෙ වත්තට අනවසරෙන් ඇවිත් මාවම චාටර් කරනව. පලයව් ආපු තූත්තුකුඩියකට තොලොන්චි වෙලා මගේ දෑහට නොපෙනී."

ඩබල හනිකට මැෂිමට ගොඩ වෙලා අතට අහුවෙව්ච ඉලක්කම් හතරක් ඩයල් කළා. ඩයල් වුනේ 1895. ටාගට් ඩෙස්ටිනේෂන් ඇවිල්ලා ජර්මනිය.

ප්‍රාධූර්භූත වුනා ලැබ් එකක් ඇතුළේ. පොරක් වීදුරු ටියුබ් එකක් ඇතුළෙ තව මොකක්ද අටවගෙන හෙන බර වැඩක්.

"හෙලෝ. ඔයාල කොහෙන්ද ආවෙ? මේ දොරත් වහල තියෙද්දි?. කමක් නෑ. මම විලියම් රොන්ජන්."

"හඳුනාගැනීම සතුටක්, රන්ජන්. ඔය මොකද්ද ඔය අට්ටාලෙ?"

"මේකද? මම හැදුවා ඇසට නොපෙනෙන කිරණ වර්ගයක්. මේක කොච්චර ප්‍රබලද කිව්වොත් අපේ ඇඟේ මස් පසාරු කරගෙන අනිත් පැත්තෙන් මතුවෙනවා. පොඩ්ඩක් ඉන්න මම ඩිමෝස්ට්‍රෂන් එකක් දෙන්නම් ලෙසටම."

මෙහෙම කියපු පොර බලෙන්ම වගේ අපේ බුවෙක් ඇදලා අරගෙන මැෂිම උඩින් අත තියලා තුනී ප්ලාස්ටික් ෆොයිල් එකක් මැෂිමට දාලා මැෂිම ක්‍රියාත්මක කළා. ටික වෙලාවකින් බැලින්නම් කළු ෆොයිල් එකේ තීන්ත මිනිස් අතක ඇටසැකිල්ලක රටාවට පිච්චිලා.

"මෙහෙම වෙන්නෙ මේ ඉන්විසිබල් රේ එක ඔයාගෙ ඇඟ ඇතුළෙන් ගමන් කරපු නිසා. මම ඒකෙ ඉන්ටෙන්සිටි එක- ඒ කියන්නෙ තීවෘතාව පාලනය කරපු නිසා ඔයාගෙ අස්ථි හරහා ඒ කිරණ ගමන් කළේ නෑ. ඒක නිසයි මේ විදියේ රිසල්ට් එකක් ආවේ." ජර්මන් කාරයා කියාගෙන එනකොටම අපෙ බුවෙක් පැනලා,

"ඇටේ තමයි. බලපන් මචං අපිත් හරි තැනකට තමයි ගොඩ බැහැලා තියෙන්නේ. මේ හලෝ. අපිව තම්බන්න හිතුවා මදි! ඉන්විසිබල් නේද? ඒ කියන්නෙ අදෘෂ්‍යමාන, අපි ඕවා විශ්වාස කරන්නෙ නෑ. තමුසෙ මහ බොරුකාරයෙක්නෙ ඕයි. ඕව කියනවා කොණ්ඩෙ බැඳපු චීනුන්ට!!"

පොරට අම්බානක සලකපු අපේ වීරයෝ දෙන්නා ආයෙත් මැෂිමට ගොඩ වෙලා 1608, නෙදර්ලන්තය ඩයල් කළා.

ඒ පාර මොන මඟුලක්ද? කණ්ණාඩි සාප්පුවක් ඇතුළේ.
පොරවල් දෙකක් බට, වීදුරු කෑළි අටවලා මොකද්ද අටවනවා.

"හෙලෝ, අළුත් කස්ටමර්ලා වගේ. මම හාන්ස් ලිපර්ෂයි, මේ මගේ බොක්ක, zසචාරියස් ජැන්සන්. මොකද කෙරෙන්න ඕනෑ."

"මේ මොකද්ද?"

"මේක තමයි ලෝකෙ පළමුවෙනි සංයුක්ත අන්වීක්ෂය. මේකෙන් ඔය දිලීර වගේ ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් බලන්න පුළුවන්."

"ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්?"

"ඒ කියන්නෙ?"

"ඇසට නොපෙනෙන ඉතා කුඩා ජීවීන් විශේෂයක්"

අපේ බුවෙකුට බකස් ගාල හිනායන්න ආවත් බොහොම අමාරුවෙන් හිනාව තදකරගෙන මෙහෙම ඇහුවා.

"හරි. ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් ඉන්නවාමයයි කියමු. කොහොමද ඔප්පු කරන්නේ?"

හාන්ස් කියන පොර ඇතුළට ගිහින් ගෙනාවා දවස් ගාණකට කළින් කාල ඉතිරි වෙලා නොහෝදා තිබුණ පෘට් සැලඩ් කෝප්පයක්.

"බලන්න. මේක පුස් කාලා තියෙන හැටි. මෙහෙම වෙන්නෙ ක්ෂුද්‍ර ජීවී ක්‍රියාකාරීත්වය නිසා."

"ආ ඇත්තද?"  කෝචොක් හිනාවක් දාපු අපේ වීරයා

"දැන් මේකෙන් කොහොමද ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් කියල කොටසක් ඉන්නව කියල ඔප්පු වෙන්නෙ?"

ඒ පාරනම් නෙදර්ලන්ත කාරයන්ට මළම පැන්නා.

"හරි පොඩ්ඩක් ඉන්නවකො ඕයි මේ මයික්‍රස්කෝප් එක හදාගන්නකම්. එතකොට තමුසෙටම බලාගන්න පුළුවන්."

"තමුසෙගෙ බඩකඩුත්තුව තියාගන්නව ඕයි. මෙතන කෙප්ප කෙළින්නෙ නැතුව. අපි යනවා."

ඒ පාර ඩයල් කළා 1620, ඉතාලිය. කෙළින්ම ඉතාලියෙ පීසා කුළුන පාමුල.
තව රැවුල්කාර පොරක්, පුළුන් රාත්තලකුයි, යකඩ රාත්තලකුයි උස්සගෙන කුළුන මුදුනට නගිනවා.

"ඒ ගැලීලියෝ ගැළලි." ළඟ හිටපු එකෙක් කිවුවා.
"ඔය දෙකම පොළොවට එන්න ගතවෙන්නෙ එකම කාලයක් කියලයි මිනිහ ඔප්පු කරන්න හදන්නෙ. ඒ කියන්නෙ ඇරිස්ටෝටල් කියපු 'බර එක කළින් එනවා' කියන එක බොරු කරන්න."

ටික වෙලාවකින් රැවුල්කාර පොර බිමට බැස්සා. කතාවෙන් කතාවෙන් අපේ බුවාල පොරත් එක්ක හෙනට ෆිට් උණා. මිහිනගෙ ගෙදර ඩිනර් එකකටත් අපේ බුවාට ඉන්විටේෂන් ලැබුණ.

මිනිහගෙ ගෙදරත් තිබුණ යකඩ බම්බුවකට වීදුරු කෑලි ගහල හදපු අමුතු බාණ්ඩයක්.

"ඕකට කියන්නෙ දුරේක්ෂය කියල. මම තමයි ඕක මේ තරම් දියුණු තත්වෙට ගෙනාවෙ."

"ඉතින් මොනාද මේ 'බම්බුවෙන්' කරන්න පුළුවන්?"

"ඇයි ලෝකෙ ගෝලාකාරයි කියන එක ඔප්පු කරන්න පුළුවන්."

"ලෝකෙ ගෝලාකාරයි? ඒ මොන කුණුහරුපයක්ද? මෙච්චර ලස්සනට පැතළියට තියෙන පොළොව ගෝලාකාරයි කියල මිනිහ කියන්නෙ. මාර පොරක්."

"ඒකට සෑහෙන කාලයක් මේකෙන් නිරීක්ෂණය කරන්න ඕනේ. ක්‍රි.ව. 1500දි විතර මැගලන් කියන පෘතුගීසිකාරයා ගියපු චාරිකාවෙන් ඒ සංකල්පය ඔප්පු වෙනව."

"ඒක කොහොමද එහෙම කියන්නෙ? කවුද දන්නෙ මිනිහ රවුමක් ගහල වෙන තැනකින් ගොඩ වුනාද කියල. ඒකට ලෝකෙ ගෝලාකාරම වෙන්න ඕන නෑනෙ." මෙහෙම කියපු අපේ පොර රතු පෑනක් අරන් මැගලන් ගියපු පාර මෙහෙම ලකුණු කළා. (ඔය පින්තූරෙ තියෙන්නෙ අපේ පොර මාක් කරපු සිතියම.)

කොහොමහරි ගැලීලියෝවත් මඥ්ඥං කරල අපේ වීරයො දෙන්න ආපහු යහතින් කාල යන්ත්‍රයට ගොඩ වුණා.

මේ පාර ගැහුව ලොකු අංකයක්. 1911 වගේ.

පොරක් චිත්‍රයක් දිහා බලාගෙන ඉන්නව මෙලෝ රහක් නැතුව. මැද රවුමකුයි, ඒක වටේ රවුමට යන මැස්සො වගේ.

"මේ පොරනම් කළින් උන්ට වඩා ඩීසන් විදියට ඇඳන් ඉන්නව නේද?" අපේ එකෙක් කණට කරල අනිකට කිවුවා.

"මොකක්ද ඔය?"

"මේක තමයි පරමාණුක ආකෘතිය."

"මොකක්?"

"පරමාණුව කියන්නෙ පදාර්ථයේ මූලිකම තැනුම් ඒකකය. මේ තියෙන්නෙ ඒකෙ ව්‍යුහය. මැද තියෙන්නෙ න්‍යෂ්ඨිය. ඒකෙ ප්‍රෝටෝන, න්‍යුට්‍රෝන තියෙනව. වටේට ඉලෙක්ට්‍රෝන කක්ෂවල යනව."

අපේ වීරයෙකුට බකස් ගාල සිනා යනව.

"ඔයා දැක්කද?"

"නෑ. නමුත් එහෙම බවට සාධක තියෙනව."

"කතා වැඩක් නෑ. ඔයා දැක්කද නැද්ද?"

"තාම ඉලෙක්ට්‍රන් මයික්‍රස්කෝප් එක හදල නෑ. හදපු දවසට...."

"බලමු නේද?"

"කොහේද යන පිස්සෙක්..." මෙහෙම කියාගෙන අපේ ඩබල මැෂිමට ගොඩ වුණා.

කැරකුවා මීටරේ ක්‍රි.පූ. 490ට. ඉන්දියාව. රාත්‍රී කාලය.
කහ රෙදි පොරවගත්ත මනුස්සයෙකුට එවැනිම පුද්ගලයෙක් දේශනයක් දෙනවා.

"අර අඹරේ දිලෙන තරුව බලන්න. ඒක එතැන මේ මොහොතේ තියෙනාවායැයි ඔබ සිතනවාද?"

"ඔව්. ඒක එතැන තියෙනවා."

"වැරදියි. ඒක දැන් එතැන නෑ. මීට වසර කිහිපයකට කළින් එය පුපුරා ගියා. දැන් එතැන ඇත්තේ පුපුරායාමට පෙර, අවසන්වරට ඉන් නිකුත් වූ ආලෝකය පමණයි."

මේක අහගෙන හිටපු අපේ පොරක් මෙහෙම කියන ගමන් යානයට ගොඩ වුණා.

"මුන් ඔක්කොටම පිස්සු. මෙච්චර යස අගේට දිලිසි දිලිසි පේන තරුව අවුරුදු ගාණකට කළින් පිපුරුවලු!."

"පිස්සු හැදෙනවා. අනේ අම්මපා, මේ පට්ට කෙබර විශ්වාස කරන මෝඩයනුත් ඉන්නවානේ. ඒ අතින් අපි කොච්චර බුද්ධිමත්ද? "